Irak’ı ‘Pandora’nın kutusuna’ benzeten Başbakan Abdullah Gül, barış turuna çıkmadan önce önemli mesajlar verdi. Gül, ‘Pandora’nın kutusu açılmamalı, Irak dağılmamalı’ dedi
Başbakan Abdullah Gül, Irak krizinin barışçı çözümü için umudun sürdüğünü söyledi. ABD’den gelen son mesajda, ‘barış adına iyimser ifadeler bulunduğunu’ bildiren Gül, ‘Pandora’nın kutusu açılmamalı. Çünkü herkesi tekrar o kutuya sokmak mümkün olmayacaktır’ diyerek, dünyayı bir kez daha uyardı.
Başbakan Gül, Ortadoğu ülkelerini kapsayan barış gezisine çıkmadan hemen önce Çukurova Medya Grup Başkanı Tuncay Özkan’ın sorularını yanıtladı:
Barış için yapacağınız bu geziden umutlu musunuz? Savaşın önlenebileceğine inanıyor musunuz?
Son dakikaya kadar gayret etmeliyiz. Böyle bir umudu taşımamak mümkün değil. Umutluyum. Savaşı önlemek için herkes samimiyetle gayret göstermeli, çaba sarf etmelidir. Çünkü bu savaş herkesi derinden etkileyecek. Son dakikaya kadar önlemek için çaba lazım. Hele Türkiye gibi bölge ülkeleri bundan en derinden etkilenecek ve bu etki yüzyıllar boyunca devam edecek bir olayla karşı karşıya. Bunu önlemek için herkes ne yapması gerekiyorsa ortaya koymalı. Bunun için Irak’ın da, BM’ye kayıtsız şartsız yardımcı olması gerek.
Irak elinden geleni yapsa da, BM’ye ne istiyorsa verse de savaş çıkacak gibi gözüküyor.
Bu nokta çözümsüzlüktür. Ben halen çözümün olduğuna inanıyorum. Irak elinden geleni yapmalıdır. Aksi halde bu savaş mutlak çıkacak demektir. Bunu kabul etmemek lazım. Unutulmamalı ki, ABD’li asker için de savaş çok zor. Kadın asker kalkıyor oradan geliyor. Gözü yaşlı. Onun da arkasında bebeği var, ailesi var.
Barış için sizi umutlandıran şey ne?
Bu savaş, sonu nereye varacağı kestirilemeyen bir savaş. Önlemek için son dakikaya kadar gayret gerekiyor. Ben bu noktada BM Genel Sekreteri ile ABD Dışişleri Bakanı Colin Powell’ın açıklamalarını çok iyi buluyorum.
Çabalar boşa değil
ABD Başkanı Bush’la bu konuyu görüşebildiniz mi?
Başkan Bush ile bir kez telefonda görüştüm. O da Başbakanlık kutlaması içindi. Orada bir mevzu olmadı savaşla ilgili. Ancak sürekli mesaj teatisinde bulunuyoruz. Son gelen mesajda savaşın önlenebileceği yönünde barış adına iyimser cümleler vardı. Hatta son mesajda çok önemli bir cümle vardı barış için. Yani çabalar boşa değil.
Bir savaş durumunda Türkiye nasıl davranacak? Hükümetle, Genelkurmay arasında siyasi karar noktasında bir ayrılık var mı?
Hükümetin görevi ülkeyi her hale karşı hazırlıklı tutmaktır. Bu noktada Genelkurmayımız ile her türlü ilişkimiz tamdır. Biz bu noktada üçlü bir yapı kurduk. Askeri, siyasi ve ekonomik. Bu olaya üç açıdan eşgüdüm içinde yaklaşıyoruz. Bu noktada biz her durum için senaryolarımızı yapıyoruz, hazırlıklıyız.
Bu savaş sırasında bir Kürt devleti kurulursa, Türkiye’nin tepkisi ne olacak?
Biz Irak’ın toprak bütünlüğünden yanayız. Irak’ın zenginliklerinden, Irak’ta yaşayan bütün gruplar yararlanmalıdır. Biz Irak’ın üniter yapısından taviz verilmesini istemiyoruz. Bu bölgede Kürtler, Türkler, Araplar bütün içinde bulunmalı. Irak’ın zenginliklerinden birlikte yararlanmalıdırlar.
Geziden umutluyum
Ama savaş sonrasında yeni şekillendirmeler olursa ne olacak?
Ben Irak’ı Pandora’nın kutusuna benzetiyorum. Biz burada Pandora’nın kutusunun açılmasını istemiyoruz. Bu kutu açılmamalı, Irak dağılmamalı. Çünkü herkesi tekrar o kutuya sokmak mümkün olmayacaktır. Irak bütünlük içinde bulunmalıdır.
Bölgeye yapacağınız gezi ne kadar etkili olacak?
Herkes elinden geleni yapmalıdır. Dün akşam BM Genel Sekreteri Annan ile de görüştük. Bu noktada Annan, çok önemli bir çaba içinde olduğumuzu söyledi. Bize sonuna kadar destek verdiğini bildirdi. Ben de geziden çok umutluyum. Savaşı durdurmak için son dakikaya kadar samimiyetle gayret etmeliyiz. Herkes elindeki son olanağa kadar, savaşın olmaması için çabalamalı.
04 Ocak 2003