05 Aralık 2001
Afganistan’a gönderilecek Türk askeri hazır. Ama bir türlü yola çıkamıyor. Çünkü, bölgede Türk askerini istemeyen güçler olağanüstü çaba harcıyorlar. Afganistan ile ilgili gelişmeler boyutlandıkça Amerika, Türkiye’den bölgede konuşlandırılmak üzere önce bir tümen, ardından da bir tugay yani 3 bin asker istedi. Aslında bu sayının 10 bini bulması bekleniyordu. Amerika’nın talepleri doğrultusunda hazırlanan Ankara 28. Zırhlı Tugay’ı aslında günlerdir Afganistan’a hareket için emir bekliyor. Ama Amerikalılar bu konuda bir türlü karar bildiremediler.
Bunun en önemli nedeni Afganistan’da, Amerika yerine Taliban ile savaşan Kuzey ittifakı. Kuzey ittifakı Amerika’ya Afganistan’da Türk askeri istemediğini net bir şekilde iletti. Amerika’nın bütün baskılarına rağmen Türk askeri gelmesin diye diretmesini sürdürüyor. Onun yerine Amerikan veya Alman askeri istiyor. Peki ama neden?
Rusya en büyük atağında
Rusya, Kafkasya ve Orta Asya’yı kendi geleceği ve varlığı için vazgeçilmez olarak değerlendiriyor. Bölgedeki hakimiyetini devam ettirmeye çalışıyor. Petrol ve doğalgaz yatakları ve bunların transfer yolları, Rusya’nın bölge politikalarında belirleyici unsurları. Amerika’nın, Afganistan’a müdahale edileceğinin ortaya çıkmasından sonra Rusya Devlet Başkanı Putin, Kazakistan, Özbekistan, Türkmenistan ve Tacikistan devlet başkanlarını iki gün içerisinde en az beşer kere arayarak baskı yaptığı biliniyor.
Bu görüşmelerde, Putin’in ABD’ye üs verilmemesini istediği de biliniyor. Özellikle Özbekistan’ın üs verme ve hava sahasını açma inisiyatifi Rusya’nın isteğine rağmen oldu. Rusya bölgesel geleceği açısından yaptığı bu manevralarla, kendisinin de Afganistan’a girmesini sağladı. Şimdi Rus birlikleri Kabil’de konuşlanmış durumda.
Putin ve Almanya
Rusya’nın en önemli destekçisi İran ise dinsel faktörler nedeniyle kendisine karşı olan Taliban hareketi yerine Kuzey İttifakını ve içindeki Şii grupları destekliyordu zaten. Sınırını açıp kapaması, devrik lider Rabbani ile sıcak ilişkileri hep bu bağlamda gelişiyor.
Afganistan’ın geleceği ile ilgili bütün Afgan hiziplerinin Almanya’da yapılan toplantısı da garip bir gelişme. Oysa bu toplantının Ankara’da olması bekleniyordu. Amerika da bunu istiyordu. Devreye giren Rusya, Ankara’yı dışlamaları için Kuzey İttifakı’nı devreye soktu. Rusya, ekonomik sıkıntıları ve gelişmesi için kıta Avrupa’sını ön plana çıkarmak bir noktada da Amerika’yı dengelemek için Almanya’yı öne sürdü. Putin ile Almanya’nın arası çok iyi. Almanlar bütün güçleriyle Putin’i Afganistan ve yeni terör ittifakının en temel unsuru haline getirmeye çabalıyorlar. Putin KGB ajanıyken Almanya’da görev yaptı. Almancası da gayet güzel. Ekonomik desteklerin en büyüğünü de Almanlardan alıyor.
Kuzey İttifakı Rusya diyor
Ekonomisi zor durumda bulunan Rusya’nın yaz aylarında IMF’ye ödeyeceği 17 milyar dolar borcu var. Ama şimdi ne olacak belli değil. Putin’in Amerika’da sergilediği o müthiş destek gösterisi aslında onun müthiş bir siyaset oyuncusu olduğunu gösteriyor.
Askeri harekatın belirleyen unsuru Kuzey İttifakı en eski müttefiki Rusya’nın istekleri doğrultusunda hareket ediyor. ABD’nin itirazlarına rağmen, Kuzey İttifakı savunmasız kalan Kabil’e girdi. Ardından da Rus askerleri geldi.
Amerika ise Kabil’de Türk ve Pakistan askerlerinin barış gücü olarak bulunmasını istiyordu. Fakat bu isteğe Rusya ve İran karşı çıktı. Onlar karşı çıkınca doğal olarak Kuzey İttifakı da Türk askerini bölgede istemediğini açık açık Amerika’ya iletti.
Şimdi Kuzey İttifakı’nın arkasında bulunan Rusya ve İran, bölgesel gelişmelerde daha etkin gözüküyorlar. Öncelikle de Türkiye ve Pakistan’ın buluşmamasına, Türkiye’nin bölge dışında kalmasına, asker göndermemesine çabalıyorlar. Şu ana kadar da bunda başarılı oldular. Ancak Amerika özellikle Türk ve Pakistan askerinin barış gücü olmasında direniyor. Bakalım ne olacak?
