09 Ekim 2001
Ankara’da, Türkiye ile Amerika’yı karşı karşıya getiren çok önemli bir sorun uzun güvenlik zirveleri sırasında masaya yatırıldı. Amerika, Afganistan’dan sonra Irak’ı vurmaktan yana. Türkiye ise buna karşı. Türkiye, Irak’ın vurulmaması için Amerika’yı ikna etmeye çabalıyor.
Ankara inanılmaz yoğunlukta günler yaşıyor. Türkiye açısından belki de önümüzdeki 100 yılın en kritik kararlarının, aşamasında bulunuyoruz. Amerika ve müttefiklerinin “Yeni Düzen Savaşları”nın yarattığı büyük telaş var Ankara’da.
Türkiye vurma diyor
Amerika başta Irak ile Türkiye’ye komşu diğer hedef ülkeler (İran’da olabilir bunlar arasında. Bu savaşın boyutuna göre gündeme gelebilecek) konusunda, kararlılıkla savaşın karşı tarafı olmaları durumunu dile getiriyor.
Türkiye ise bunun tam tersi görüş belirtiyor. Amerika, “Irak’ı vuracağım” derken, Türkiye “Vurma, yanlış yaparsın, bu bölge, siz ve bizim için çok kötü olur” diyor.
Bu tarihi dönemeçte, Türkiye ile Amerika terörist veya düşman diye tanımlanan güçler konusunda hemfikir. Ama mücadele yöntemi ve hedefleri konusunda farklı şeyler düşünüyorlar. Amerika İran – Irak savaşında Türkiye’yi dinlemeyerek hata etmişti. Şimdi bakalım ne olacak?
Genelkurmay
Türkiye’nin bu konulardaki en bilgili ve etkili kurumu Genelkurmay Başkanlığı. Türk Silahlı Kuvvetleri yeni düzen savaşlarının, Afganistan sınırlarının dışına taşmasının, Irak ve diğer Türkiye komşularına ulaşmasının büyük sıkıntılar yaratacağı görüşünde. Şimdiden Pakistan’da yaşanan sıkıntılar örnek oluşturuyor, gelecekte olacaklara.
Örneğin Irak ile yeni bir savaş kaygılandırıyor Ankara’yı. Irak vurulduğunda toprak bütünlüğünün korunması mümkün gözükmüyor. Bu yeni oluşumlar demek. Yeni çatışmalar demek.
Bölgede bulunan Kürt grupları, bundan önce olduğu gibi destekleyip yeni bir devlet oluşturmak isteyen müttefikler var. Bunların tutumları Ankara’da net olarak görülemeyince, sorunlar da büyüyor. Savaş konusunda daha Çin, Hindistan, Rusya, Pakistan gibi ülkelerin kartlarının rengi net olarak belli değil. Amerika’nın Afganistan dışında Irak gibi diğer ülkeleri de vurma isteğinin Almanya ve Fransa tarafından nasıl karşılanacağı da soru işareti oluşturuyor. Türkiye ise bir Kürt devleti oluşumuna asla izin vermeyeceğini açıkça deklare etmiş durumda. Irak’ın toprak bütünlüğünü savunamaması durumunda Türkiye, bu bölgeye ve dolayısıyla sıcak savaşın içine çekilirse ne olacak? Yeni senaryolara ve olasılıklar karşısında takınılacak tutumlara ihtiyaç var. Bu senaryolar Ankara’da en üst düzeyde ele alınıyor. Savaştan uzak durmak, Irak’ın toprak bütünlüğünü savunmak şu an geçerli olan görüş. Bu noktada asker, sivil bütün Ankara, Amerika’nın Irak’ı vurmaktan vazgeçmesini istiyor. Bu konuda yoğun çaba sarf edilecek önümüzdeki saatlerde.
ABD vazgeçmezse…
Ama bu, çok umut vaat eden bir çaba olmayacak. Çünkü Amerika kararlılığını ilan etti. Zamana karşı bir yarış Ankara’nın ki… Ankara’nın bu tutumunu bilen Amerika ise, asker ve hükümete kabul ettiremediği görüşlerini, kamuoyu ataklarıyla Türkiye’ye aktarıp, hükümet üzerinde baskı yaratmak istiyor.
İki tarafın telaşının nedeni savaşın kapımıza dayanmasının saatlerle ölçülecek bir uzaklıkta olması.
Amerika ile satranç
Savaş Irak’a uzanırsa ne olacak? Ankara’da Cumhurbaşkanı başkanlığında yapılan zirvelerde, Bakanlar Kurulu toplantılarında aranan yanıtlar bunlar. Genelkurmay’ın her olasılığa karşı tutum planları var. Hükümet bunları değerlendiriyor. Türkiye 1990 Körfez Savaşı sırasında müttefiklere kapılarını sonuna kadar açmış, hiçbir ekonomik ve siyasal talepte bulunmamıştı.
Bu savaş Türkiye için bir hüsran oldu. Müttefiklere yardımları ise inanılmaz sorunlara yol açtı. PKK ve Kuzey Irak’taki ayrılıkçı Kürt gruplar güçlendi.
Şimdi ne olacak? Yeni paylaşım tartışmasında Türkiye ile Amerika Irak konusunda uzlaşabilecek mi? Amerika savaşın ilerleyen boyutlarında Türkiye’den bugün istemediği asker talebini dile getirecek mi? Kuzey Irak konusunda Türkiye’yi savaşan taraflardan biri yapacak mı? Türkiye Amerika’nın isteklerini karşılamaz veya Türkiye’nin taleplerini Amerika uygun görmezse ne olacak? Ankara yeni dönemi Amerika ile satranç oynayarak geçirecek.
